Latest Post

Tampilkan postingan dengan label Adat. Tampilkan semua postingan
Tampilkan postingan dengan label Adat. Tampilkan semua postingan

Lambang Kerapatan Adat Nagari

Written By Nagari Tanjung Sani on Kamis, 14 Oktober 2021 | 14.02

 Kerapatan Adat Nagari adalah sebuah lembaga Adat yang ada di Sumatera Barat khusus nya di Minangkabau.






Pidato Adat Batagak Gadang Nagari Tanjung Sani

Written By Anonim on Jumat, 11 Februari 2011 | 15.25

Oleh : Zulkifli St Janaik

Angku-angku niniak mamak
Nan gadang basa batuah
Nan tinggi tampak jauah
Nan dakek jolong basuo
Saumpamo buruang banamo rajo ali
Malayok kalawik lapeh mambubuang ka langik biru
Manukiak ka lereng bukik
Inggok di dahan kayu gadang

                        Kayu gadang tumbuah di padang
Dahan rampak badaun balun
Bungo labek babuah ranun
Nan Bakulik balampih ameh
Batangkai batampuak perak
Baisi pualam intan

Bapantang jatuah ka bawah
Jatuah kalangik tujuah tingkek
Tak namuah anyuik kailie
Anyuik ka kaki gunung Marapi
           
                        Tansano jatuah ka bawah
Cilako Alam sakutiko
Santano anyuik ka ilie
Karacunan ikan di lautan


Jikok mambalah maampulua
Tibo mamapek mandatari
Kalau maukua samo panjang
Andai manimbang samo barek

                        Nan mamegang haluan jo kamudi
                        Mamacik kunci baribu pintu
Gantiang Putuih biang katabuak
Tapegang tumah di Niniak Mamak

Angku angku Imam dengan Khatik
Suluah bendang dalam nagari
Palito tarang tangah kampuang
Tibo di kalam ka manyigi
Batamu lakuang ka manyilau

                        Duduak nyo nan manyingkalak
Aie ka ilie bapalapeh kan
Ikan takilek kanai jalo

Pandai Manjalo dalam rangsang
Pandai balafat ba ma’ana
Tau di Hadist nahu sharaf
Siang rintang dengan kitab
Malam rintang nyo jo pituah

                        Manjaleh kan baiak dengan buruak
Manantukan hala dengan haram
Ka unduang unduang ka Madinah
Ka payung panji ka sarugo
Palito tarang dalam kampuang
Palito di basa jo pangulu

Angku angku Cadiak tau Pandai
Urang nan arih bijaksano
Pandai marapek dalam aie
Pandai manarah manilantang

                        Balun bakilek lah bakalam
Bulan bakijok tigo puluah
Alun di liek nyo lah paham
Raso lah sampai dalam tubuah

Lamak indak karano santan
Elok indak karano bungo
Rancak indak karano ragi
Bapantang manih dek tangguli

                        Pandai baliau mangatokan
Lamak baliau manutua kan
Gumak gamiak dalam bakato
Patah lidah dalam barundiang
Sabuah indak ado nan sasek
Sabarih indak ado nan lupo

Tau di langia ka manimpo
Atau pun ranggeh ka malatiang
Paham di bulam ka bakicuah
Atau pun sapuah salah titik

                        Rampak rimbun batang andaleh
Babungo babuah mudo
Batang di lilik pancaringek
Di Langik urang lalu linteh
Baliau di baliak itu pulo
Itu lah warih nan bajawek

Kusuik bapantang tak salasai
Karuah bapantang ndak kajaniah
Pandai batenggang di banang salai.

Ibuk rangkayo Bundo Kanduang
Sumarak anjuang nan tinggi
Limpapeh rumah nan gadang
Acang acing dalam nagari

Amban puruak alun buniang
Urang nan duduak jo sukatan
Bundo Suri rang namokan

Tau di kiyeh kato sampai
Jaleh di ribuik ka mandingin
Atau Kulindan salah banang

                        Bagai kan pipit di jamuran
Panyantun ka anak yatim
Paibo ka anak dagang
Auih katampek mintak aie
Litak katampek mintak nasi

Malin Deman naiak todak turun todak
Naiak parahu pakai pidoman baliau indak
Angin bakisa baliau tau

Mancupak talago manduang
Kanai lah anak bagubalo
Apo nan cupak di bundo kanduang
Tau di adat rumah tanggo
Iduik ka tampek rang banaza
Mati ka tampek rang baniaik
Salendang dunia adaik limbago

Rang mudo bujang salamaik
Sarato gadih ranyik jintan
Parik paga dalam nagari
Bungo nan kambang dalam kampuang
Sumarak koto jo nagari

Nan capek kaki ringan tangan
Capek kaki ndak panaruang
Ringan tangan indak pamacah
Ciek di kakok duo jadi
Aso tarantang duo sudah
Alun di suruah nyo lah paham
Alun di tagah lah baranti
Pagaran kokoh koto jo nagari

Ramo ramo sikumbang jati
Katik endah pulang bakudo
Patah tumbuah ilang baganti
Pusako bajawek dinan mudo

Badabua ombak di muaro
Maampeh ka tapi pantai
Lalu manasak kapa seret
Nan salanggam bandua di tapi
Salirik tunggak di tangah
Malompek ka gulang gulang
Malimbak kalua banda
Taruih ka korong dengan kampuang
Kato kan lah di dalam nagari……………..
Iyo lah di Jorong………………………….
Di lingkuang salam kasado nyo

Siturak namo bilalang
Rang gadih pandai baniago
Bacupak mangko bagantang
Mango di angkek lah adaik jo pusako

Barambuih angin dari selatan
Datang nan dari indogiri
Bamega mega awan putiah
Balain rono awan itam


Tabang lah buruang ka sumaniak
Tabang nan lalu ka daratan
Nan sikua mangapak sayok
Nan lain maampeh paruah
Sayok Babilai aso aso
Paruah balampih dengan perak
Bulu babungkuih jo biludu
Kuku basapuah suro nago

Nan bakuruang di sangkak ameh
Talatak di rumah gadang
Tasangkuik di tiang tinggi
Pamenan anak sutan sutan
Pingitan anak rajo rajo
Buruang nan rancak nomor Satu
Asa samulo daulu nyo

Jo salam sambah di anjuang
Ka hadapan niniak dengan mamak
Sarato imam dengan katik
Taruih ka cadiak tau pandai

Lauik sati rantau ba tuah
Antah tuanku nan kiramaik
Rang dunie banyak nan sati
Galanggang nyato ba pinunggu

Badantuang patuih guruih tuhue
Mambaleh lalu ka salatan
Baralun lalu kamalako
Takambang payuang tiang tujuah
Payuang ka basaran rang dahulu
Mulo di niniak moyang kito
Sajak di RasuaNabi Yunuih

Di susun jari nan sapuluah
Di takua kan kapalo nan Satu
Mamohon mamintak ampun
Sarato limpahan kamurahan
Kapado angku niniak dengan mamak
Nyampang kok ado kilaf jo kilafat
Kilaf manaruah ka tinggalan
Nyampang tasasek dang juaro
Kok nyo tagawa simain pantan
Kok nyo tasalah rang pitunggua
Rila di pintak banyak banyak
Dari muluik sampai ka hati
Silaturahim jan lah putuih

Barih balabeh lah mananti
Cupak jo gantang lah manunggu
Utang di kami manyampaikan

Kato papatah caro minang
Patitih luhak nan tigo
Turun dari Datuak parapatiah nan sabatang
Di sabuik kato pusako

Kok di sabuik kato pusako
Kato sarek ba undang undang
Lamo bana tak namuah lupo
Banyak bana untuang tak ilang

Sabarih tak namuah ilang
Satitiak tak namuah lupo
Suri di batu kok nyo ilang
Luki limbago tingga juo

Turak turalun kain lakan
Ka suto kain sarung mandi
Elok Ranah nyo minangkabau
Rupo karambie tinggi tinggi
Cando pinang nyo linggayuran

Pudiang Ameh batimba Jalan
Labuah lorong pasa nyo rami
Banda baliku turuik bukik
Cancang latiah di niniak moyang
Tambilang basi rang tuo kito

Sawah di buek ba pamatang
Ladang di agiah babintalak
Padang di bari balingguri
Rumpuik di agiah bakarakatau

Kateh nyo taambun suri
Ka bawah ta kasiak bulan
Hak nyato ba nan punyo
Tibo di ganggam ka ba umpuak
Ta tumpu tumah ka niniak mamak

Bukik banamo langgam puri
Lurah banamo lubuak landai
Mandaki ka batu karak
Manurun ka ujung bukik
Ta tumbuak di ikua koto
Sasimpang jalan katiagan

Sungguh pun ambo tagak badiri
Bukan lah urang cadiak pandai
Taga dek patuah ka niniak mamak
Manuruik ka imam katik
Mambao adaik jo limbago
Limbago kato di sambah kan

Apo garangan namo sambah
Taradok niniak dengan mamak
Nan dudak di tika candiaman
Duduak di kasua nan bamaniak

Di lingkuang tirai langik langik
Di kiri rumpuik ba palangi
Di kanan judul mahadikam
Di ateh awan saribu lampih
Langkok jo cadiak tau pandai

Parapati tabag ka jirek
Inggok di batang kalapo gadiang
Rajo ba jalan baambo rakyat

Ambo nan indak ba sisampiang
Rila di pintak banyak banyak
Salam jo sambah pamulie kan

Banang saalai tali ramin
Panjang nan duo baleh dapo
Pangabek bingkai layang layang
Ukie nyo cancang pucuak manggih
Bari ba ikua ba kapalo

Pihak ka diri badan ambo
Ba cincin ameh alun lai mungkin
Disapuah baiak aso aso
Mancubo tagak di galanggang
Manyampaikan niaik dalam ati
Mambao adaik jo pusdako

Mungkin bakato ambo dinan salah
Barundiang ambo ado sasek
Salam takzim Angku angku pamulie kan

Salorong kampuang di lambah
Taratak jo koto tinggi
Sairing salam jo sambah
Dari tangah taruih ka tapi

Kalau saandak saandai nyo
Tabang buruang sarato sayok
Baranang ikan jo radai nyo
Kambang bungo sarato tangkai
Baru banamo samparono

Tapi baalah mangatokan
Tipak ka diri badan ambo
Ratok jaleh karano suka
Anti ulah dek larangan
Pai baru karano suruah
Galak nyato karano jujai
Alun nan tumbuah dari bumi

Sabagai undang dinan tuo
Papatah di niniak mamak
Patitih urang cadiak pandai
Jadi gurindam di dalam alek
Kabasaran di alam minang kabau
Zaedar panggilan ayah
Jendela panggilan bundo
Zaedar jendela dalam kampuang
Anak rang kuok jo bangkinang
Sumarak koto jo nagari
Gadih panutan samo gadang

Ambo anak ketek mudo matah
Ilimu alun sabarapo
Kok umua sataun jaguang
Darah baru satampok pinang
Manitah balun lai pandai
Baru ka tangah di galanggang
                       
Antah tabilang dinan sasek
Mungkin ta sabuik dinan salah
Rila di pintak banyak banyak
Salam jo sambah pa manuah i

Kato pituah ranah minang
Kato ba misa bama’ana
Duduak lah angku jo batanang
Pidato lamo ka kalua

Apo badakak di palano
Parmato jatuah kalambah
Duduak ambo lai batanyo
Tagak kan lai babilang sambah

Mangko di parsambah kan lah
Sambah Adam Syah Muhammad
Syah Bagindo Rasulullah
Nan manjunjuang dang Mangkuto
Dapek kiriman dari rajo
Iyo lah rajo dari makah

Sufa’at rajo banoruhum
Sapihak rajo banue cino
Nan tingga di pulau pauah nangko
Santuang adaik jo limbago

Banoruhum bapaga ameh
Banue cino bapaga intan
Minangkabau bapaga budi

Bapaga budi jo baso
Balingka taratik sopan
Badindiang sopan jo santun
Balantai mungkin jo patuik
Baisi kato mumpakaik
Baru banamo samparono

Serak baserai bungo lado
Kambang kulabu bungo taruang
Harun baun nyo bungo nangoi
Marembak masuak nagari

Adat batang mamegang dahan
Dahan nyato mamacik ranting
Tiok ranting mamegang tampuak
Tampuak nyato sangkutan buah
Tiok buah manganduang isi

Di kurai kurai ka banda
Tatangguak ikan gulamo
Di curai curai di papa
Di ungkai sitambo lamo

Sabarih tak mungkin ilang
Satitiak tak namuah lupo
Suri di batu kok nyo ilang
Adaik limbago tingga juo

Kok ilang pado rawik nyo
Di kaji pado asa mulo nyo
Ingek sabalun kanai
Kulimek sabalun abih
Rambu rambu di kida jalan

Takalo maso daulu nyo
Samusim maso saisuak
Samaso balun barabalun
Katiko langik basentak naiak
Bumi ma antam turun

Nabi Adam awa partamo
Nabi Nuah rasue ka tigo
Tajadi di tanah kuniang
Talatak ka tiang Arasy
Taeda ateh kurisi

Kurisi batabue intan budi
Baaleh jo kain suto
Suto banamo Ainal banat
Tanunan anak bidodari
Dalam sarugo tujuah tingkek

Kurisi kadudukan nan di pertuan
Iskandar Zulkarnain
Anak Zis Alaihi salam
Anak Adam nan kurang aso ampek puluah
Mangko batiup lah angin si dolak dolai
Babunyi gandang jo sarunai
Sarato rabab jo kucapi
Langkok bunyi bunyian dalam sarugo

Takambang payuang ubue ubua
Tando alamaik basuko ati
Kawin jo anak rajo ruhum

Dek izin takadia Allah
Allah Ta’ala Kayo sungguah
Dapek lah anak Tigo urang

Nan tuo Maharajo Alif
Nan Tangah Maharajo Dipang
Nan Bungsu Maharajo Dirajo

Pihak kapado Maharajo Alif
Turun Ka banuruhum
Maharajo Dipang turun ka banua cino
Pihak Maharajo Dirajo
Turun ka pulau ameh nangko

Di angku Maharajo Dirajo
Balaie inyo maso itu
Di ateh dandang nan sabuah
Cukuik jo cati bilang pandai
Nan datang nagari basa

Dek lamo dandang balaie
Di dalam lawik Baharullah
Tampak lah api takijok kijok
Gunung suatu maso itu
Di ateh puncak langgam puri
Banamo gunung Marapi

Mangko di tuju kan lah dandang ka sinan
Iyo di puncak gunung Marapi

Dimano titiak palito dibaliak telong nan batali
Dari mano asa niniak kito iyo di puncak gunung Marapi

Pisau si rawik bari bahulu
Di asah mangko bamato
Lawitan sajo maso dahulu
Baru banamo pulau paco

Tabang lah anggang dari lawuik
Di tembak datuak nan batigo
Badia sadakak tigo dautih nyo

Mambebek kambiang lari ka utan
Manyalak anjiang dalam kampuang
Bakukuak ayam dalam talua
Jatuah ka rumah datuak Suri Dirajo
Iyo di Pariangan Padang Panjang

Baisi kudo Samboroni
Ba palano ameh kan diri nyo
Bajambua intan dengan perak

Kamanakan manyambah laie
Mamak manyambah bathin
Kamanakan ba pisau tajam
Mamak kan iyo ba dagiang taba

Tagang nyo ba leo leo
Kok kandua nyo badantiang dantiang
Ikan di lawuik kanai jalo
Punai di rimbo manangguangkan

Badarak carano kaco
Badarai carano kendi
Padi nan samo rang gantang kan

Bajarak karano baso
Bacarai karano budi
Itu nan samo rang pantang kan

Kain sarono tigo ragi
Lah lusuah mangko di sasah
Jikok pandai bamain budi
Dalam aie badan tak basah

Atok aua ateh tungku
Urek nyo sarang sipasan
Langgundi di tangah padang
Sariak indak babungo lai


Mambuhue jikok mambuku
Mauleh jikok mangasan
Kalau budi dapek di urang
Cadiak indak paguno lai

Apo lah baju rang kinari
Guntiang lah sudah dari kadai
Apo nan cupak di nagari
Kato saiyo nan bapakai

Ganiah baturap jo biludu
Sisamping kain balapak
Pakain anak rajo rajo

Rumah gadang basandi batu
Adik kan iyo basandi sarak
Kato mumpakat jadi rajo

Malangkah di ujung karih
Bakato di ujung lidah
Lambang mangati samo barek
Andai maukue samo adie

Rumah gadang bari ba pintu
Nak luruih jalan ka dalam
Kok di balun sabalun kuku
Kalau di kambang saleba alam

Di balah balah di patigo
Di rawik pambalah rotan
Luak nyato tabagi tigo
Adat alam tabagi lapan

Luak di bagi tigo
Tanah data jo luak agam
Katigo luak limo puluah
Alun di caliak nyo lah paham
Raso lah tibo dalam tubuah

Adat alam di bagi lapan
Nan ampek tabang ka langik
Nan ampek tingga di dunie

                        Nan ampek tabang ka langik
Aso  bulan duo Mantari
Tigo Timue ampek Salatan
Nan Ampek tingga di bumi
Rumah gadang lumbung bapereng
Sawah bunta banda buatan

Nan ba padi si ranyik jintan
Padi si puluik rimbun daun
Ari ujan di kaka kaka
Ari paneh di lingkuik lingkuik
Sacotok indak di ayam
Lah abih mangko di sioh kan

Babaniah satampang cukuik
Basawah sajanjang langkok
Sabitan sacupak ganok
Mamakan urang tigo luak

Tabang lah buruang simantilau
Di panah anak parantauan
Takambang adaik Minang kabau
Iyo Pa tampek di Pariangan

Di sinan adaik mulo bagantang
Gantang sipuluik dengan padi
Disinan adaik ba mulo kambang
Kambang nan indak kucuik lai


Biriak biriak tabang ka samak
Mamakan buah sari bulan
Inggok di dahan kayu pontong

Dari Niniak turun kamamak
Dari mamak ka kamanakan
Itu lah warih nan ba tolong

Ramo ramo si kumbang jati
Katik endah pulang ba kudo
Patah tumbuah ilang baganti
Pusako ba jawek dinan mudo

Tabantang tirai langik langik
Takambang payuang ubua ubua
Di bawah awan saribu lampih
Nan di puhun saparinggoan
Iyo di dalam rumah gadang

Rumah gadang surambi aceh
Aceh surambi minangkabau
Nan salanja kudo balari
Salayang kubiang malayok
Salayok kilabang tabang
Satakok rang takok makan

Rantangan takok batagunan
Guntiang pincalang tak tabilang
Anjuang di lawuik ka samo nyo

Gonjong nyo rabuang mambacuik
Tuturan labah mangirok
Pancuang turang alang katabang
Paran jamba si ulangiang
Paran picak malintang naiak
Balua tipih malintang turun
Tunggak banamo kasandaran
Nan tuo si Majo lelo
Nan ketek si Majo kayo
Tiang tangah panunggu alek
Tiang tapi sambah manyambah
Di laman carano basa
Sandi banamo alue adat
Adat di alam Minangkabau

Mano lah nan ambo sambah kan
Di dalam koto jo nagari
Rumah nyato batunganai
Kampuang lai banan tuo
Nagari nyato ba pangulu

Jatuah mangkuto masuak lawik
Lalu di lilik ula bidai
Sia lah urang manyilami
Birowaro cati bilang pandai
Di bantuak sabuah jendela kaco
Bilang cati malukih kan nyo

Mangkuto sudah tukang di bunuah
Tak dapek di tiru tiru
Ndak dapek di asak asak
Sumpah satie di Minangkabau

Ilang gelang baganti gelang
Gelang baganti aso aso
Ilang gadang baganti gadang
Gadang di jawek dinan mudo

Bakukuak ayam birugo
Mambaleh ayam dalam kandang
Manyawuik kuriak sanggo nani
Mambaleh taduang jalak litak
Maningkah buruang putiah cotok
Sambuang manyambuang ayam banyak
Tuah talungguak di kinantan

Lamak indak karani santan
Rancak indang karano ragi
Elok indak karano bungo
Bapantang manih dek tangguli

Pandai nyo baliau mangatokan
Lamak baliau manutua kan
Gumak gamiak dalam bakato
Patah lidah dalam barundiang
Sabuah indak ado nan sasek
Sabarih indak ado nan lupo
Labuhan bana di hadapan
Pangulu nan arih bijaksano

Abih kato kasudahan hukum
Di laia kapa nan balabuah
Di batin nyo pelang nan marapek
Putiah kapeh dapek di liek
Putiah hati jo keadaan


Mangko pado hari sekarang kini nangko
Takambang payuang kabasaran
Baralun bunyi pupuik jo sarunai
Sarato agung jo talempong
Langkok rabab jo kucapi
Bunyi bunyian di nagari
Tando nyo rajo naiak tahta
Atau pun pangulu naiak nobat

Tungkek galah amaik di rajo
Si taba di baliak pakan
Kok salah tobaik lah ambo
Kok bana samo di amal kan

Kalilawa di pulau rimbang
Anak ruso mati tadabiah
Kok gawa mintak di timbang
Kok doso ampun nan labiah

Wabilahi Taufik wal Hidayah
Wassalamu’alaikum Wr Wb

 
Nagari Tanjung Sani Jl Lingkar Maninjau Km 23 Sigiran Kec Tanjung Raya Kab Agam 26472 email : info@nagari-tanjungsani.net
Copyright © 2009 - Website Resmi Nagari Tanjung Sani - All Rights Reserved
Support by Al-Quran dan Terjemahan | Cpuik